Pandemi nedeniyle özellikle Mart 2020’den sonra etkili olan gelişmeler ve fiziksel mesafe önlemleri sonucunda birçok STK’ların hedeflerini, planlarını ve çalışma şekillerini gözden geçirmesi gerekti. Ortaya çıkan bu koşullar, STK’ların örgüt içi süreçleri ve çalışma yöntemleri için bir çok değişikliği mecburi kıldı. Ofis alanlarını kullanamama, hareketliliğin kısıtlanması, yüz yüze toplantılar, eğitim programlarını ve faaliyetleri yapamama, STK’ları yeni arayışlara yönlendirdi. Acil gündemlerden biri, örgüt yönetimi, karar alma süreçleri ve proje yönetimi gibi konuların bir araya gelmeden sürdürülebilmesi konusunda oldu. Diğer konu ise STK’ların hedef gruplarına ulaşılması ile ilgiliydi.

Bilgi Sosyal Kuluçka Merkezi, pandeminin başladığı ilk aylarda, STK’ların pandemi koşullarına uyum sağlamalarına katkıda bulunmak ve çevrim içi araçları kullanma kapasitelerini geliştirmek için eğitim çalışmaları ve projeler gerçekleştirdi. Uzaktan eğitim programlarının yapıldığı ve çevrim içi araçların üretildiği bu projelerin amacı, STK’ları çalışmalarını gerçekleştirirken dijital güvenlik konusunda bilgilendirmek, hali hazırda var olan çevrim içi araçları erişilebilir ve kullanılabilir hale getirmek, STK’ların yeni ortaya çıkan ihtiyaçları, çevrim içi etkileşimleri ve katılımcı süreçleri için becerilerini geliştirmek, var olan çevrim içi araçlarla örgüt ihtiyaçları arasındaki bağlantıları kurabilmek ve sivil alandaki aktörler için kendi kendine öğrenme (self-learning) alanlarının sağlanmasına katkıda bulunmak olarak belirtilebilir.

Pandemi ile birlikte ilk olarak, sivil toplum örgütlerinin değişen ihtiyaçlarına yönelik “Çevrim içi Çalışmalar için STÖ Destek Eğitimi” yapılmıştır. Eğitimde yüz yüze yöntemden çevrim içi sürece geçişte sivil toplum örgütlerinin çevrim içi olarak, dijital araçlarla çalışmalarını yürütmelerine destek olunması amaçlanmıştır. 

Sonraki adım olarak, eğitim programında elde ettiğimiz tecrübe ile de sivil toplum örgütlerinin ihtiyaç duydukları her an ulaşabilmeleri için (bir ön çalışma olarak) “STÖ’ler için Çevrim içi Çalışmalar: Örgüt içi İletişim” videosu hazırlanmış ve herkesin ulaşabileceği platformlarda paylaşılmıştır. 

Pandeminin ilk ve ikinci yılı değişen etkileri üzerine de, “çevrim içi süreçlerde öğrenmeyi” konuşmak ve tartışmak için alanda eğitim ve atölyeler gerçekleştiren farklı sivil toplum kuruluşları ile bir araya gelinmiştir. İlk buluşmanın sonucunda, konuları daha detaylı ele alabilmek adına çevrim içi süreçlerde öğrenme, izleme değerlendirme ve kolaylaştırıcılık temalarında 3 farklı buluşma da gerçekleştirilmiştir. Bu buluşmalarda farklı sivil toplum kuruluşlarından katılan katılımcıların deneyimleri ile bir tartışma ortamı ve deneyim paylaşım alanı yaratılmış, çevrim içi sürecin avantajları ve dezavantajları tartışılmıştır. Buluşmaların sonucu da bir webinar ile herkes ile paylaşılmıştır. 

Bilgi Sosyal Kuluçka Merkezi, tüm bu deneyimlerinden yola çıkarak hak temelli çalışan sivil toplum kuruluşları için uzaktan eğitim ile çevrim içi kapasite geliştirme projesini kurgulamıştır. Proje kapsamında hem sivil toplum kuruluşlarının ihtiyaç duydukları zamanlarda ulaşabilecekleri 3 farklı temada videolar hem de bu video içerikleri ile ilgili çevrim içi bir eğitim programı yapmayı amaçlamaktadır.

Yapılan projeler ve uygulanan eğitimler ile ilgili detayları aşağıda bulabilirsiniz; 

Covid-19 salgını birçok sivil toplum örgütünü, saha çalışmalarının aksamasına, kaynaklara erişimin sınırlanmasına ve(ya) uzaktan çalışma modeline geçilmesine kadar farklı bir yelpazede etkilemiştir. Söz konusu koşullarda, örgütsel ihtiyaçlar değişmiş hatta bazı temel kavramlar ve yöntemler üzerine tekrar düşünme ve kurgulama gündemi oluşmuştur. Bilgi Sosyal Kuluçka Merkezi, sivil  toplum örgütlerini Covid-19 salgını etkisiyle gelişen ihtiyaçları desteklemeye yönelik “Çevrim içi Çalışmalar için STÖ Destek Eğitimi’ni” tasarlamış ve uygulamıştır. Eğitim, hak temelli çalışan bütün sivil toplum örgütlerine açık bir şekilde kurgulanmıştır. Başvuru metni ve başvuru formu dijital araçlar ile paylaşılmış, açık çağrı ile yaygınlaştırılmıştır. Eğitime, 24 şehirden 130 sivil toplum örgütü başvurmuştur. Danışma Kurulunun kararı ile programa 5 farklı şehirde bulunan sivil toplum örgütlerinden toplam 24 kişi katılmıştır.

 

22 Haziran – 2 Temmuz 2020 tarihleri arasında 4 farklı oturumdan oluşan bu program, Covid-19 salgınının dünyada ve Türkiye’deki sivil toplum alanına etkisi üzerine bir tartışma yürütmeyi ve bunun yanı sıra yeni koşullarda çevrim içi araçlarla çalışmalarına devam etmek isteyen sivil toplum örgütleri için katılımcı yöntemlerle çevrim içi araçların kullanıma yönelik bilgi ve becerilerin güçlendirilmesini amaçlamıştır. Ayrıca programda, farklı yöntem ve araçlara yer verilerek katılımcıların çevrim içi deneyimlerinin çeşitlendirilmesi de hedeflenmiştir.

Bilgi Sosyal Kuluçka Merkezi, Covid-19 salgınının sivil toplum alanına etkisi üzerine bir tartışma yürütmeyi ve bunun yanında uzaktan çalışma dönemlerinde çevrim içi dijital araç ve mecralarla çalışmalarına devam eden sivil toplum örgütlerini desteklemeyi ve güçlendirmeyi amaçlayarak  STÖ’ler için Çevrim İçi Çalışmalar videosunu yayımlamıştır.

 

Bu video ile STÖ’lerin ihtiyaçlarına duydukları zaman ulaşabilecekleri bir kaynak oluşturmayı amaçlamıştır. Hazırlanılan çalışma, örgüt içi iletişim üzerine olmuştur. Çalışmada, sivil toplum örgütlerinin Covid-19 pandemisi sonrasında değişen ihtiyaçlarına yönelik uzaktan çalışma dönemlerinde katılımcı yöntemlerle örgüt içi iletişimlerini kolaylaştıracak, destekleyecek çevrim içi dijital araç ve mecralardan bahsedilmiştir.

Video’ya buradan ulaşabilirsiniz.

Bilgi Sosyal Kuluçka Merkezi, pandemi sebebiyle çalışmalarını yüz yüze yöntemden çevrim içi sürece taşırken; “bu süreçteki avantajlar/dezavantajlar neler, çevrim içi süreç neleri değiştirdi, nasıl etkiler görüyoruz” gibi sorulara cevap aramak ve bu alanda deneyimleri duymak için Kasım – Aralık aylarında 3 farklı temada 28 farklı sivil toplum örgütü ile buluşmalar gerçekleştirmiştir.

Bu 3 buluşmada, çevrim içi eğitim ve atölyelerde; öğrenme, izleme değerlendirme ve kolaylaştırıcılık başlıkları üzerine tartışıp sivil toplum örgütleri kendi deneyimlerini paylaşmıştır.

İlk buluşma olan Çevrim içi Süreçlerde Öğrenme Buluşması’nda, çevrim içi eğitim/atölye yapan sivil toplum örgütleri ile birlikte yüz yüzeden çevrim içine geçişin katılımcıların öğrenme sürecini nasıl etkilediği,  öğrenme sürecini etkileyen faktörlerin neler olduğu, bu faktörlerin hedef gruba göre değişip değişmediği ve dijitalde bu öğrenme sürecinin nasıl ölçüldüğü tartışılmıştır. Buluşmada, çevrim içi eğitimlere katılan katılımcıların öğrenme süreçleri ve eğitim veren kurumların bu süreçlerde nasıl yol izledikleri üzerine sivil toplum örgütlerinin deneyimleri konuşulmuştur. Çevrim içi sürece geçişte katılımcıların öğrenme alanları değişmiş, süreçte öğrenme algısı, birbirinden öğrenme süreci ve fiziksel koşulların değişimi etkili olmuştur. 

İlk buluşmada izleme değerlendirme ve kolaylaştırıcılık başlıkları öne çıkmış ve sonraki buluşmalar bu öne çıkan başlıklar üzerine planlanmıştır. 

 

İkinci buluşmada, çevrim içi süreçlerde izleme değerlendirme üzerine sivil toplum örgütlerinin deneyimleri konuşulmuştur. Yüz yüze izleme değerlendirme yöntemleri ile çevrim içi süreçlerde kullanılan izleme değerlendirme yöntemleri arasındaki farklar, çevrim içi izleme değerlendirme yapmanın avantajları ve dezavantajları ve çevrim içinde kullanılan yöntemler ve araçlar üzerine tartışılmıştır. 

Son olarak üçüncü buluşmada ise çevrim içi süreçlerde kolaylaştırıcılık üzerine deneyimler paylaşılmıştır. Çevrim içi eğitim ve atölyelerde kolaylaştırıcıların eğitim öncesinde, sırasında ve  sonrasında nelere dikkat ettikleri ve yüz yüze süreçten farklı neler yaptıkları, bu süreci etkileyen faktörlerin neler olduğu tartışılmıştır.

Yapılan buluşmalardan çıkan sonuçlar da bir Çevrim içi Süreçlerde Öğrenme webinarı ile 24 Ocak tarihinde çevrim içi olarak  sivil toplum örgütleri ile paylaşılmıştır. Webinar kaydına buradan ulaşabilirsiniz.